Even geen porno meer
Op 4 juni dit jaar gingen in Frankrijk een aantal grote pornosites uit de lucht. Vanwege nieuwe wetten in het land moeten deze pornosites namelijk de leeftijd van hun gebruikers controleren. De eigenaren van deze miljarden(!)bedrijven zijn het daar niet mee eens en hebben hun sites dus onbeschikbaar gemaakt in Frankrijk. Hetzelfde gebeurde eerder al in de Verenigde Staten.
Nu weer voor iedereen beschikbaar; ook voor jongeren
Maar inmiddels zijn deze sites ook in Frankrijk weer beschikbaar. Het besluit van de Franse overheid over de leeftijdsverificatie is aangevochten en in ieder geval tijdelijk stopgezet. Dit is omdat het mogelijk niet strookt met de Europese richtlijn van vrij verkeer van informaticadiensten. Kortom, iedereen kan weer gewoon terecht op die grote pornosites. Ook jongeren. Natuurlijk gaat de Franse overheid in beroep, en hopelijk komt er snel duidelijkheid.
Porno en het jongere Brein
De beschikbaarheid van porno voor jongeren is natuurlijk niet anders dan in de andere EU-lidstaten en ook niet anders dan hoe het in de laatste jaren is geweest. En dat is een unieke situatie: nooit eerder in de geschiedenis werden jongeren blootgesteld aan zoveel seksueel expliciet materiaal als in de laatste jaren. Een recent onderzoek op de Spaanse eilandengroep De Balearen, laat zien dat 95% van de jongeren voor hun 14e levensjaar al eens porno heeft gekeken. En van de jeugdige pornokijkers, kijkt het overgrote deel ook geregeld naar porno waarin gewelddadige handelingen voorkomen. De onderzoekers zijn terecht bezorgd over de effecten van porno op hun ontwikkeling en dan met name hun kijk op seksualiteit.
Er moet wel echt iets worden gedaan
Gary Wilson noemde het in zijn iconische TEDx talk al “The Great Porn Experiment“. Hier doelde hij op het gegeven dat de mens (en het menselijk brein) nog nooit eerder zo werden overspoeld met potentieel schadelijk seksueel expliciet materiaal. Inmiddels is Gary Wilson helaas overleden, maar het werk wat hij in gang heeft gezet blijft gelukkig doorgaan. Inmiddels is er zoveel bekend over de schade die porno kan toebrengen in de vorm van verslavend gedrag en fysieke en mentale problemen, dat het duidelijk is dat er iets moet worden gedaan. Gelukkig heeft het dus de aandacht van de Europese Unie en vooral ook van de Franse overheid. In Nederland ligt het anders. Vanuit de politiek lijken alleen de Christelijke partijen CDA en de SGP hier een punt van te maken.
Pornoindustrie = miljardenindustrie
Een eerste vraag is dan: lukt het de Europese of Nederlandse overheid om hier goed beleid op de maken en de juiste boodschap te verkondigen. Een andere, en misschien nog wel belangrijkere vraag is echter: hoe welwillend is de pornoindustrie om jongeren te beschermen. De pornoindustrie is een miljardenbusiness. Zij hebben belang bij zoveel mogelijk klanten en die werf je vooral op jonge leeftijd. Vanuit de Tabaksindustrie is bijvoorbeeld bekend dat zich voor hun marketing openlijk vooral richten op jongeren: “een jonge roker is een klant voor het leven”. Het is meer dan logisch dat dit ook geldt voor de pornoindustrie.
Afwegingen in de digitale wereld
En dit geldt misschien niet eens alleen voor porno, maar ook voor andere digitale ‘diensten’. Want niet alleen porno is (bij bovenmatig gebruikt) slecht voor onze gezondheid. Ook sociale media en schermgebruik in het algemeen hebben bij bovenmatig gebruik grote gevolgen. Veel jongeren hebben een schermtijd van uren per dag. Tegenwoordig kijkt niemand daar meer van op, maar dit is toch eigenlijk een hele absurde situatie? Je sluit je niet alleen direct af van alles wat er in je omgeving gebeurd, maar je wordt ook simpelweg ongevoelig voor normale en belangijke zaken in het leven, omdat die je brein niet zo intens prikkelen als je telefoonscherm. Ondertussen worden de Big-tech, electronica en sociale media bedrijven machtiger en rijker, terwijl de mens en samenleving er echt zwaar onder lijden.
Educatie is de sleutel
Als de geschiedenis van de tabaksindustrie iets laat zien, dan is het wel dat overheidsregulatie om mensen te beschermen heel moeilijk is. Het meest recente voorbeeld is nog wel de ontwikkeling van vapen. Vapen is ontwikkeld om rokers een vorm van roken aan te bieden die minder snel zou leiden tot longkanker. Het resultaat is dat vooral dat heel veel extra jongeren verslaafd zijn geraakt aan vapen (en daardoor alsnog aan roken!) omdat je kan vapen met allerlei zoete smaakjes. Het is te verwachten dat ook overheidsregulatie van porno niet direct het gewenste effect zal hebben, zolang de pornoindustrie zelf geen verantwoordelijkheid neemt. Toch geeft de overheid wel een heel duidelijk signaal af als ze de beschikbaarheid van porno gaan reguleren, helemaal in combinatie met het recente officiele overheidsadvies voor telefoon- en socialemediagebruik. Maar het belangrijkste van alles is nog dat men weet wat de mogelijke gevolgen van porno zijn. Op dit moment valt dat vies tegen en ik vind dan ook dat educatie de eerste stap is die de politiek moet zetten.