Kinderen komen tegenwoordig al vroeg in aanraking met porno, soms zelfs al op basisschoolleeftijd. Ik denk dat geen enkele ouder dat wil voor zijn of haar kind, maar er zit simpelweg een limiet aan de hoeveelheid controle die je hier over kan hebben. Kinderen sturen elkaar beelden op of laten ze aan elkaar zien. Ook is een klik op een ‘ongeschikte’ link ook al snel gemaakt al is dat helemaal niet de bedoeling. Vanuit het kind gezien is de nieuwsgierigheid en interesse goed te begrijpen, vooral als ze in de pubertijd zijn. Maar net als de meeste volwassenen zijn kinderen zich vaak niet bewust van de gevaren die dit met zich mee kan brengen.
Jong beginnen
In een interview met BNNVARA vertelt Jake, een jongeman, over zijn pornoverslaving en hoe hij hier al vanaf jonge leeftijd mee worstelde. Hij heeft elke dag, de hele dag door, het gevoel dat hij porno moet kijken. Hij kan er niet mee stoppen en voelt zich ziek en functioneert niet als hij dat niet kan. En dit is niet iets van de laatste jaren van zijn jongvolwassen leven, maar dit speelt al sinds zijn 14e!
Oorzaken van overmatig pornogebruik
Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot overmatig pornogebruik. De opwinding van het kijken naar porno kan zo groot zijn, dat je alles om je heen vergeet. Als je een probleem hebt of je zit niet lekker in je vel dan kan het heel verleidelijk zijn om uren porno te kijken om je zo van alles af te sluiten. Vaak zit er daarom vaak een probleem achter iemands pornogebruik. Maar dat hoeft niet! Porno werkt namelijk diep door in je hersenen, tot het zogenaamde beloningssysteem in de evolutionair oudere gedeeltes van je brein. Dat is hetzelfde gedeelte van je hersenen dat er voor zorgt dat je eet, seks wilt hebben of iets anders doet dat jouw overleving of voortplanting bevordert. Als je porno kijkt dan is dat voor je hersenen dus alsof je in biologisch opzicht heel goed bezig bent.
De effecten op je hersenen
Het kijken van porno leidt daarom tot electrochemische veranderingen in je hersenen: er worden nieuwe zenuwbanen aangelegd die ervoor zorgen dat je steeds weer en steeds meer porno wilt gaan kijken. Je wordt overgevoelig voor seksuele prikkels en die prikkels leiden ook vrijwel zonder tegenstand van je ‘denkende brein’ tot het kijken van porno. Een bijeffect hiervan is dat je je interesse verliest in activiteiten en gebeurtenissen die slechts ‘gewone’ stimulatie opleveren. Daarnaast wordt de invloed van je ‘denkende brein’ oftewel je prefrontale cortex over het algemeen zwakker en merk je dat je in het dagelijks leven minder goed keuzes kan maken en plannen. En laat dit nou net zaken zijn waar tieners minder goed in zijn. Pornogebruik uit nieuwsgierigheid kan bij jonge mensen dus al snel escaleren in overmatig gebruik met allerlei bijeffecten en een zwaar onvoldoenend leven. Je jeugd, wat juist je vormende en mooiste periode uit je leven zou moeten zijn, wordt dan een nare, problematische periode met maar weinig perspectief voor de toekomst.
Escalatie
Maar wat was er in dit geval van Jake aan de hand? Had Jake problemen en is hij daardoor zoveel porno gaan kijken? Of is hij stapje voor stapje verknocht geraakt aan porno vanuit nieuwsgierigheid. Vaak is dit een kip-en-ei verhaal. Iedereen maakt periodes mee in zijn of haar leven waar dingen even niet lekker gaan, vooral in je jeugd. Als je net op zo’n moment in aanraking komt met porno, dan kan dit al snel escaleren tot problematisch gebruik. Vooral als de nadelige effecten van porno naar de oppervlakte komen (sufheid, verlies van energie, isolatie, laag libido, etc.), dan leidt dat al snel tot meer gebruik om met die nare omstandigheden om te gaan.
Informeer jezelf
Het is daarom belangrijk om je te verdiepen in de effecten die porno op de mens kan hebben. Niet alleen om te begrijpen wat er met jou kan gebeuren als je porno kijkt, maar ook voor de mensen om je heen. En dan natuurlijk vooral voor als je jong bent. Als je nog jong jong bent en je hersenen nog volop in ontwikkeling zijn, zorg er dan voor dat je blootstelling aan porno zo laag mogelijk is. Misschien kijk je slechts af en toe en lijkt het maar weinig kwaad te kunnen. Maar omstandigheden kunnen veranderen en je behoefte aan porno kan razendsnel groter worden als je door een moeilijke periode gaat. En ouders: zorg ervoor dat je kinderen op de hoogte zijn van de effecten van porno. Praat erover met ze of zorg dat ze er informatie over krijgen. Er is inmiddels best vel informatie beschikbaar in boeken, artikelen en social media.
Bescherm je brein! Wil je meer lezen over de wetenschap achter de effecten van porno, kijk dan op YBOP