Problemen met porno
He hallo! Grote kans dat jij op deze pagina terecht bent gekomen omdat je pornogebruik een probleem voor je is geworden of omdat jij moeite hebt met het pornogebruik van iemand die je dierbaar is. Helaas is dit niet zo gek, want dit komt heel erg veel voor! Recente cijfers geven weer dat in de westerse wereld meer dan 80% van de mensen, zowel mannen als vrouwen, wel eens porno heeft gekeken en dat dit voorkomt in alle leeftijdscategorien. Je zou kunnen zeggen dat dit geen probleem hoeft te zijn. Porno kan een fijne aanvulling zijn op je seksleven, of dat nou alleen is of met een ander, en dus onderdeel zijn van onze natuurlijke seksualiteit. Echter, bij het kijken naar porno worden bepaalde delen van je hersenen zo sterk gestimuleerd dat je er steeds meer van wilt. Met overmatig gebruik vinden er allerlei veranderingen plaats in je hersenen die kunnen leiden tot mentale en fysieke problemen. Voor zover bekend kijkt ongeveer 1 op de 5 mannen en 1 op de 10 vrouwen wekelijks porno. Onder jongeren kijkt zelfs 1 op de 5 vrijwel dagelijks porno! Vooral bij dagelijks gebruik, maar ook bij wekelijks gebruik is de kans groot dat je je gebruik niet onder controle hebt en dat je er in je dagelijks leven allerlei problemen van ondervindt. Dit kan varieren van simpelweg een gebrek aan interesse in dingen die niet een zelfde soort hoge stimulatie leveren als porno, tot problemen met (intieme) relaties, een verlaagd libido of zelfs erectieproblemen. Onderzoek heeft aangetoont dat zulk veelvuldig gebruik eigenlijk helemaal niets met seks of seksualiteit te maken heeft, maar dat porno in een dergelijk geval vooral wordt gebruikt om emoties te reguleren. Als veelvuldig pornogebruiker ben je dus zeer waarschijnlijk niet oversekst of pervers, maar gebruik je porno om vervelende gevoelens of situaties te vermijden. Lees hier meer over de gevolgen van pornogebruik.
Steeds weer en steeds meer kijken
Dit is dan meteen ook een van de belangrijkste redenen waarom het erg moeilijk is om te stoppen met porno. Aan de ene kant kan veelvuldig pornogebruik namelijk de kenmerken hebben van een fysieke verslaving, omdat het ongeveer dezelfde soort veranderingen teweeg brengt in je hersenen als daadwerkelijk verslavende stoffen. Aan de andere kant is er een grote schare pornogebruikers die niet zoveel moeite heeft om een aantal dagen of weken met porno te stoppen, maar uiteindelijk door opgebouwde spanning of externe factoren toch weer terugvalt in pornogebruik. De sleutel tot het constructief stoppen met porno is dan ook vaak het aanleren van een andere omgang met spanning. Pornogebruik is ook vaak een indicator dat er iets niet lekker loopt in het leven. Iets levert spanning op en er is een bepaalde verandering nodig in de invulling daarvan of de omgang met bepaalde zaken. Vaak zelfs een andere levenshouding of zienswijze. Ik beschrijf overigens op deze pagina waarom ik denk dat het in de meeste gevallen beter is om je daarop te richten en je pornogebruik niet als een pornoverslaving te zien.
Verdiep je in de materie
Als je regelmatig porno kijkt, ook al denk je dat je het onder controle hebt en dat het je geen kwaad doet, dan is het belangrijk om je in deze materie te verdiepen. Porno is een sluipmoordenaar, waarbij het ‘af en toe eens kijken uit nieuwsgierigheid’ zomaar kan omslaan in ongecontroleerd gebruik. Daarbij kan je steeds extremere inhoud gaan bekijken en zware mentale en lichamelijke klachten overhouden aan je veelvuldige gebruik. Ook zijn er veel gevallen bekend waarbij pornogebruik van 1 of beide partners heeft geleid tot het einde van hun relatie. Als je weet wat porno met een mens kan doen, dan kan je herkennen of je zelf in de ban van porno bent geraakt. Ook helpt het je om uit elkaar te houden in hoeverre je pornogebruik voortkomt uit bepaalde problemen en, vice versa, in hoeverre bepaalde problemen voortkomen uit je pornogebruik. Ook is het voor partners, ouders of kennissen van (frequent) pornogebruikers erg belangrijk om je in deze materie te verdiepen zodat je goed begrijpt waarom iemand iets doet en hoe je iemand het beste kan helpen. Het is voor zowel pornogebruikers als hun naasten ook erg belangrijk om te beseffen dat porno een bepaalde automatische response bij mensen oproept die dus kan leiden tot overmatig gebruik (uren achter elkaar) en het kijken van extreme beelden die eerder weerzin opwekken, ook bij de kijker zelf. Jouw (of hun) kijkgedrag hoeft dus helemaal niets te zeggen over iemands seksualiteit of seksuele voorkeur. Het is dan ook essentieel om te beseffen dat pornokijken iets is wat je doet, en niets zegt over wie je bent.
De effecten van porno
Overmatig pornogebruik heeft vaak een grote invloed om iemands leven, maar aan de buitenkant kan je niet zomaar zien of iemand porno gebruikt. Frequent pornogebruikers kunnen op zich gewoon goed functioneren. Toch lopen mensen die veel porno kijken vaak rond met met allerlei klachten en nare gevoelens. Als je veel porno kijkt dan is de kans groot dat je het gevoel hebt weinig controle over je leven te hebben en rondloopt met gevoelens van frustratie, boosheid (op jezelf), schuldgevoelens, schaamte en neerslachtigheid. Deze gevoelens zijn vaak het sterkst in de 48 uur na het pornokijken, maar kunnen bij veelvuldig gebruik bijna constant aanhouden. De laatste 15 jaar, sinds de beschikbaarheid van porno via snelle internetverbindingen (en dus de mogelijkheid om tal van videos tegelijkertijd de streamen en downloaden), zijn er tal van andere klachten bekend geworden die in directe relatie staan met pornogebruik. Deze negatieve gevolgen van pornogebruik komen uiteindelijk vooral voort uit een viertal processen die plaatsvinden in de hersenen van pornogebruikers.
De 4 processen die een rol spelen in de vorming van klachten door de sterke stimulatie van pornogebruik:
- Het overgevoelig worden voor seksuele prikkels: in dit proces leidt je pornogebruik tot een soort supergeheugen voor beelden en geluiden die je associeert met porno en reageer je buitengewoon sterk op zulke prikkels
- Het ongevoelig worden voor natuurlijke prikkels en alledaagse zaken: in dit proces ervaar je steeds minder tevredenheid en plezier in activiteiten en waarnemingen die niet een supersterke stimulatie afgeven die te vergelijken is met porno
- Een verzwakte invloed van je prefrontale cortex: hierdoor verzwakken eigenschappen als motivatie, wilskracht, algemene impulsbeheersing en de mogelijkheid tot plannen
- Een verzwakt vermogen om met stress om te kunnen gaan: pornogebruik heeft invloed op de gedeeltes in je hersenen die stress reguleren en leidt daardoor tot een vergrootte spanningsgevoeligheid en buitengewoon sterke stressreacties
Inzicht in deze processen is ontzettend belangrijk om te begrijpen wat er met je gebeurd door je gebruik van porno en dus ook wat er weer gaat veranderen als je stopt met porno en gaat herstellen van je gebruik. In de zelfhulpgids ga ik nog een stuk dieper op deze materie in en leer ik ook hoe je gebruik kan maken van deze kennis om je herstel te bespoedigen.
De functie van porno in je leven
Maar porno heeft natuurlijk niet alleen maar nadelen. Anders zou niemand porno gebruiken! Pornokijken geeft veel genot en er zijn dan ook genoeg mensen die pornokijken zien als een fijne aanvulling of verrijking van hun seksleven. Het gaat er dan vooral om wat de redenen van je gebruik zijn en of je het met mate kan doen. Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn. Veel pornogebruikers die de negatieve gevolgen van porno ervaren, krijgen de neiging om porno helemaal af te schrijven als verwerpelijk en ziekmakend. Jij misschien ook wel. Maar als je dan een periode stopt en je behoefte wordt weer sterker, dan leidt dit tot grote interne conflicten omdat je porno vooral als iets negatiefs ziet, terwijl je tegelijkertijd een enorme behoefte hebt om het te kijken. Dit soort conflicten leiden vooral tot verwarring en een verlies aan controle en uiteindelijk vaak ook tot een terugval. Om echt te kunnen stoppen met porno is het essentieel dat je de voordelen en de nadelen van je gebruik op een rij hebt. In de zelfhulpgids besteed ik een heel hoofdstuk en 7 oefeningen aan het uitzoeken en op een rij zetten van de voordelen en nadelen van je pornogebruik. Dit houd je dan als een leidraad gedurende je herstel. De voordelen van je pornogebruik kan je, vooral bij zwaarder gebruik, zien als de functie die porno in je leven heeft. En vaak is dat een combinatie van functies: porno kan simpelweg een vorm van genot zijn, een manier om met spanning om te gaan, verzachting van trauma of oud zeer of een soort praktisch voordeel opleveren omdat het je (op de korte termijn) bijvoorbeeld zelfvertrouwen geeft. Ook is er nog de fysieke of fysiologische behoefte die je ermee bevredigd, wat porno een soort krabben van de jeuk maakt. En je weet het het: hoe meer je krabt, hoe meer het jeukt!
De weg naar een leven zonder (behoefte aan) porno
Als je eenmaal goed begrijpt welke functies porno in je leven heeft en welke voordelen het je dus geeft om porno te gebruiken, dan kan je een begin maken met je herstel. Je neemt dan niet alleen maar de nadelen weg door te stoppen met porno, maar je kan ook de voordelen die porno biedt overbodig maken. Als je je tevredenheid met natuurlijke seks of masturbatie vergroot, andere manieren leert om met spanning om te gaan, gebeurtenissen en situaties uit het verleden verwerkt en gaat leven volgens je eigen waardes en wensen, dan is er eigenlijk niets waarvoor je porno nog nodig hebt. Je kan dan volledig herstellen en je behoefte aan porno onbelangrijk maken. In de praktijk blijkt dat dit tijd nodig heeft en in de meeste gevallen steun en hulp van anderen. Wat in in ieder geval eigenlijk nooit werkt is zomaar stoppen en hopen dat je na een aantal maanden genezen of hersteld bent. Toch is dit waar de meeste pornogebruikers op inzetten en dit komt voor een groot deel voort uit de ‘nofap’ beweging die pornogebruik vooral als fysieke pornoverslaving ziet. Het idee daarachter is dat een groot deel van de nadelige effecten van porno teruggedraaid zijn na 3 maanden volledige onhouding. Dit wordt dan een ‘reboot’ (van je hersenen) genoemd. Helaas loopt dit in de meeste gevallen uit op een teleurstelling. Vaak lukt het wel om dit een aantal weken vol te houden en geregeld ook wel meerdere maanden, maar toch is deze geheelonthouding erg moeilijk. Het loopt in de meeste gevallen uit op een cyclus van stoppen met porno en weer terugvallen in oude gebruiken. Het is ook vooral om deze reden dat ik aanraad om jezelf niet als een pornoverslaafde te zien.
Een stabiele basis
Een van de redenen waarom die ‘reboot’ methode zo populair is, is dat je er weinig introspectie voor nodig hebt: je stopt en je hersteld. Op die manier hoef je niet te kijken naar jezelf en de bijbehorende gevoelens van schaamte, schuld, boosheid, enzovoorts die daarmee gepaard gaan. Het voelt alsof je met een schone lei begint. Ik adviseer dus om het tegenovergestelde te doen en om juist wel te kijken naar die negatieve gevoelens en je redenen om porno te gebruiken. In veel gevallen zijn de negatieve gevoelens die voortkomen uit pornogebruik op hun beurt namelijk ook weer een reden om porno te gebruiken en leiden, als in een vicieuze cirkel! Als je wilt stoppen dan zal je aan meerdere zaken tegelijk moeten werken: 1) je begint met het onderzoeken waarom je porno kijkt en je gaat stappen zetten om die redenen weg te nemen, 2) je gaat een plan maken om te stoppen met porno, 3) je stopt met porno waarbij je ervan bewust blijft dat de kans groot is dat je meerdere keren een terugval zal hebben, 4) gedurende deze periode waarin je porno stapsgewijs wegneemt uit je leven blijf je dagelijks je gebruik en andere relevante activiteiten en gevoelens monitoren, en 5) je stelt jezelf een duidelijk hoger doel en plant proactief de invulling van je dagen om dat hogere doel te bereiken. Deze 5 stappen vormen de kern van de verschillende vormen van ondersteuning die ik biedt.
Wat je kan verwachten van je herstel van porno
Als je daadwerkelijk stopt met porno dan zal je al snel allerlei effecten merken, zowel negatief als positief. En er zal dan ook snel een moment komen dat je heel goed gaat zien wat de voordelen zijn van het stoppen met porno. Dit geeft heel veel motivatie en deze initiele motivatie kan je ook heel veel en heel ver brengen. Uiteindelijk zal je toch ook in een dergelijk geval weer tegen moeilijke momenten aan gaan lopen. Door het herstelproces in je hersenen, en dit gebeurd bij iedereen, komen op een bepaald moment weer veel negatief-ervaren emoties naar de oppervlakte. Dit kan varieren van boosheid en angst tot zware neerslachtigheid en wanhoop, maar ook tot fysieke effecten, en dit moet je zien als een soort ontwenningsverschijnselen. Ook zal je op bepaalde momenten overweldigd worden door een sterke behoefte om porno te kijken en seksueel sterk opgewonden zijn. Het is essentieel om hierop te zijn voorbereid, het vertrouwen te hebben dat deze gevoelens tijdelijk zijn en deze periodes te zien aankomen. Hiervoor is ook een heel goed begrip nodig van deze ontwenningsverschijnselen die op jou persoonljik van toepassing zijn en de prikkels die bij jou leiden tot pornogebruik en dus mogelijk tot een terugval. Dit is voor iedereen anders en vergt uitgebreid zelfonderzoek. In de zelfhulpgids zit een uitgebreid programma verweven in de vorm van oefeningen en zelfmonitoring om deze verschijnselen en prikkels te identificeren, ze voor te zijn en hier op de juiste manier mee om te gaan. Uiteindelijk zal je op een punt van je herstel aanbelanden waar je doorhebt hoe anders je leven is dan toen je nog veelvuldig porno keek. Als je veel pornogebruikt dan raak je op een bepaald moment namelijk ook gewend aan de negatieve effecten van porno. Die worden dus normaal en pas als je herstelt van je gebruik ga je dan merken wat die negatieve gevolegen nou eigenlijk waren. Veel ex-pornogebruikers ervaren een leven zonder porno als een leven waarin kalmte, beheersing, tevredenheid, kracht en verbinding centraal staan.
Informatie
Mijn doel met deze website is vooral om de praktische informatie te delen die je nodig hebt om zelf op een effectieve manier te kunnen stoppen en anderen hiermee te kunnen helpen. Ook al zijn er vele andere nuttige websites en hele goede boeken boeken geschreven over dit onderwerp, vind ik dat er veel informatie mist. De focus ligt meestal bij het informeren over pornoverslaving en de noodzaak om ermee te stoppen, maar stopt vaak bij wat tips en de aanbeveling om een ‘reboot’ te doen waarbij je na 3 maanden onthouding volledig zou zijn hersteld van je pornogebruik. Ik ben juist dieper in dat herstelproces gedoken en leg de focus vooral op de oorsprong van het pornogebruik, zodat je het probleem bij de wortel kan aanpakken en je niet alleen richt op het ‘niet doen’ van iets, maar vooral op hoe je je leven wel wilt leiden. Ik vind het belangrijk om anderen te leren om op een constructieve en effectieve manier dit avontuur aan te gaan, succesvol te stoppen met porno en echt de controle over hun leven terug te laten pakken.