Het genot van porno
Het kijken van porno kan ontzettend veel plezier en genot opleveren. Dat is ook niet gek, want op visueel vlak kan je precies die beelden of verhalen vinden die je seksueel aantrekkelijk vindt. Het is om die reden een aantrekkelijke toevoeging aan je seksleven, of dat nou alleen is of met een ander.
Superstimulus porno
Maar er zit ook een gevaar aan de hoeveelheid genot die porno je kan brengen. Porno is namelijk een zogenaamde superstimulus die een sterk electrochemisch effect heeft op je hersenen. Bij veelvuldige blootstelling treden er dan ook veranderingen op in je hersenen die ertoe leiden dat je steeds meer wilt, terwijl dat ten koste gaat van andere kwaliteiten in je leven.
De 4 effecten van porno op je brein
Je hersenen zijn erg flexibel. Als je slechts af en toe porno kijkt dan blijft er een gezonde balans tussen die effecten op je hersenen en het herstel daarvan. Maar als je vaak en langdurig porno kijkt dan stapelen die effecten zich op en zullen ze meer en meer gaan doorwerken in je leven. Bij geregelde blootstelling aan porno vinden er 4 processen plaats:
- Je wordt gevoeliger voor seksuele prikkels
- Dit proces van sensitisatie vindt plaats door uitbreiding van de zenuwverbindingen in het instinctieve deel van je hersenen en leidt tot een versterking van seksuele prikkels. Een kleine (seksuele) prikkel leidt dus al heel snel tot een grote reactie in de vorm van seksuele opgewondenheid en grote drang om porno te kijken.
- Je haalt minder voldoening uit normale bezigheden
- Terwijl je instinct om seks te herkennen en zoeken wordt versterkt, neemt je vermogen om van andere dingen te kunnen genieten af. Je ontwikkelt een verlaagde gevoeligheid, oftewel ‘desensitisatie’, voor normale stimuli. In je hersenen wordt het signaal om voldoening te ervaren dus minder goed gedetecteerd. Je haalt hierdoor minder voldoening uit bijvoorbeeld een gesprek of het afronden van taken voor school of werk.
- Je beslissend en plannend vermogen nemen af
- Waar de bovenste 2 processen zich afspelen in het instinctieve deel van de hersenen, heeft dit proces te maken met een afnemende de werking van de prefrontale cortex. Dit proces wordt dan ook wel ‘hypofrontaliteit’ genoemd en leidt ot een afname in je vermogen tot impulsbeheersing en het maken van keuzes. Het wordt daarom dus steeds moeilijker om keuzes te maken die op de lange termijn in jouw voordeel werken.
- Je reactie op stress wordt versterkt
- Door verhoogde blootstelling aan porno werkt het deel van je hersenen dat stress moet reguleren minder goed. Een relatief klein ongemak kan dan al snel leiden tot een erg grote stress reactie. Veel pornogebruikers hebben dan ook last van prikkelbaarheid, angst of boosheid en kunnen niet goed omgaan met ongemakkelijke situaties in het dagelijks leven.
Porno krijgt voorrang over andere activiteiten
Zie je hoe deze combinatie van factoren ervoor zorgt dat het haast onmogelijk is om te stoppen? In een afweging krijgt porno al snel voorrang, want je wordt extra gevoelig voor seksuele prikkels, terwijl andere activiteiten helemaal niet meer interessant lijken. Daarnaast is je wilskracht om dit te veranderen geminimaliseerd en heb je te kampen met extra stress, die je wilt verzachten met porno.
Porno en dopamine
Je hebt vast wel eens gehoord van de rol die dopamine speelt bij schermgebruik. Dopamine is een neurotransmitter die in het instinctieve deel van je hersenen een beloningssignaal afgeeft bij een bepaalde activiteit. Dit zorgt ervoor dat je die activiteit wilt blijven herhalen. Voor gezonde en essentiële activiteiten zoals sport en werk is dit natuurlijk wenselijk. Maar dit proces treedt dus ook op bij activiteiten die wel genot opleveren, maar niet goed voor je zijn. Dopamine is dus ook sturend in je afhankelijkheid van porno en speelt een centrale rol in de bovengenoemde sensitisatie en desensitisatie. Meer daarover lees je hier.
Hoe stop je met porno?
Vanwege het verslavende effect kan het extreem moeilijk zijn om te stoppen met porno. Veel mensen ervaren ontwenningsverschijnselen zoals slapeloosheid, boosheid, angst, frustratie en zelfs wanhoop en paniek. Het is essentieel om hier goed op te zijn voorbereid en te weten wat je kan verwachten. Daarbij is het belangrijk om te begrijpen dat naast de bovengenoemde fysiologische verslavende effecten, porno vaak ook een bepaalde functie in je leven heeft. Denk dan aan het vermijden van nare gevoelens of situaties, het afblazen van stoom of zelf het wegstoppen van oud zeer of trauma. Zomaar stoppen zonder plan of inzicht lukt dan vaak ook niet. Kijk hier eesn naar een aantal sleutelprocessen die horen bij het succesvol stoppen met porno:
- Bewustwording van de effecten van porno op jouw leven en de momenten waarop je porno ‘nodig’ hebt
- Het actief uitwerken van de juiste motivatie gevaseerd op de voor- en nadelen van porno
- Het ontwikkelen van een duidelijke positieve visie op hoe je je leven wel wilt leiden
- Wegnemen van en leren omgaan met de oorzaken en prikkels achter je pornogebruik
- Dagelijkse monitoring van je situatie en anticipatie op moeilijke momenten
Het is aan te raden om hier enige vorm van steun bij te zoeken zodat je goed beslagen ten ijs gaat.