Waarom een reboot niet volstaat

Je hoort geregeld dat je om te stoppen met porno een zogenaamde ‘reboot’ moet doen. In deze blogpost leg ik uit wat daarmee wordt bedoeld en waarom dit mensen vooral op het verkeerde been zet.

Internetporno is eigenlijk al zo oud als het internet zelf, maar pas met de komst van het breedband internet, en dan vooral toen het streamen mogelijk werd, begon het echt tot problemen te leiden. Ineens kon je tegelijkertijd tientallen foto’s en video’s bekijken en downloaden. Bij veel mensen leidde dit tot regelmatige visuele over-stimulatie en steeds meer mensen vormden een vorm van afhankelijkheid of verslaving aan porno.

Gelukkig werd deze problematiek ook via het internet gedeeld en vanaf 2011/ 2012 werden er verschillende online groepen opgericht om de negatieve ervaringen met porno met anderen te delen en elkaar te stimuleren om te stoppen met pornokijken en (in de meeste gevallen) masturberen. Wat in deze groepen begon als een ‘challenge’ om 90 dagen geen porno te kijken werd later hernoemd tot het doen van een zogenaamde ‘reboot’ van je brein om te herstellen van porno.

Dit heeft grotendeels te maken met de inmiddels meer dan 17 miljoen keer bekeken TedX talk ‘The great porn experiment’ van wijlen Gary Wilson. Hij vertelde daar hoe het kijken van (veel) porno je hersenen verandert. Dat dit leidt tot verslaving en tot klachten zoals sociale angst en erectieproblemen. Maar hij had ook goed nieuws: door jezelf een langere periode niet aan porno bloot te stellen, kunnen je hersenen zich weer herstellen en verdwijnen je klachten.

Een reboot dus: als het opnieuw opstarten van een vastgelopen PC 💻🧠

Deze online reboot-groepen werden steeds groter en sommige groepen zoals Reddit/nofap en Rebootnation bestaan nog steeds. Het werd echter al heel snel duidelijk dat de meeste mensen die wilden stoppen helemaal niet konden stoppen en dat hun pornoverslaving eigenlijk alleen maar sterker werd. Veel mensen bleven jarenlang in een cyclus steken waarin ze steeds weer een paar weken of dagen pornovrij waren en vervolgens een terugval hadden en weer opnieuw begonnen.

En ja, ik was zelf een van die duizenden mensen die maar bleef proberen om te stoppen, zonder nou echt tot de kern te komen. Ik heb een paar jaar op zo’n platform rondgehangen en ik heb echt honderden mensen met heel veel motivatie en hoop zien beginnen om het vervolgens na een paar maanden volledig op te geven met alle gevolgen van dien.

🏃‍♂️🏃‍➡️ Eigenlijk waren we als een groep hardlopers die elkaar maar bleven aanmoedigen om hard door te rennen terwijl we niet doorhadden dat we helemaal de verkeerde kant opliepen 🏃🏃‍♀️‍➡️   

Want in eerste instantie gaat het vaak heel goed. Met in je achterhoofd hoe vreselijk je je voelde na je laatste sessie pornokijken, hoor je een motiverende lezing en positieve verhalen over zo’n reboot en een leven zonder porno. Je voelt je gemotiveerd en je stopt ermee! De eerste dagen gaan lekker: je houdt jezelf bezig met van alles en nog wat en de initiële motivatie is zo groot dat je met gemak de eerste moeilijke dagen zonder porno doorkomt.

Na een tijdje begin je ook al echt de effecten te merken van het stoppen met porno: je hebt meer energie, je voelt je zekerder en gemotiveerder, je reageert minder sterk op (seksuele) prikkels, enzovoorts. Allemaal een bevestiging dat je op het goede pad zit! 

Je hebt het gevoel dat dit je gaat lukken. Je hebt geen porno meer nodig en je snapt niet meer waarom je dat überhaupt nog zou willen. Totdat . . . . . . 😯

Totdat de omstandigheden in je dagelijks leven zo samenlopen dat je behoefte aan porno (weer) buitengewone proporties begint aan te nemen. Soms gebeurt dat geleidelijk en verleg je steeds verder je grenzen in het beeldmateriaal wat je bekijkt tot je dat moment bereikt waar je echt weer porno kijkt. Maar het kan ook plotsklaps zijn dat de behoefte aan porno ineens zo groot is dat je van het ene op het andere moment je telefoon of laptop pakt en weer urenlang video’s zit te kijken 📼📼  

👉 Ten eerste heeft porno (bij mensen die bovenmatig veel porno kijken) vrijwel altijd een bepaalde functie. Porno is bijvoorbeeld de ideale manier om (even) niet in het moment te zijn en even te kunnen ontsnappen aan moeilijke gevoelens of situaties. En ook op de langere termijn is het de ‘ideale’ manier om oud zeer of trauma uit je verleden weg te stoppen. Andere mensen gebruiken porno om zichzelf zekerder te voelen of om opgewonden te kunnen raken voor seks met een partner.

Als je dan zomaar stopt met porno zonder hiervan bewust te zijn, dan komt de noodzaak om porno te gebruiken vaak ineens hard op je dak vallen als bepaalde gevoelens of situaties zich voordoen. Het niet (kunnen) kijken van porno leidt dan soms zelfs tot extreme wanhoop of paniek.

👉 Ten tweede valt met wat langere abstinentie van porno een hele belangrijke seksuele uitlaatklep weg. Porno is natuurlijk sterk verweven geraakt met je seksualiteit en je seksuele behoeftes. Die behoefte aan seks zal niet verdwijnen en dat is natuurlijk ook helemaal niet de bedoeling. Helemaal als je in je periode van abstinentie geen andere invulling geeft aan je seksuele behoeftes, dan zal de behoefte aan seks een steeds sterkere prikkel worden om toch weer porno te gaan kijken.

👉 Ten derde komen er in je dagelijks leven altijd momenten voor waarop je minder wilskracht en controle hebt. Dat kan zijn omdat je een (periode van) slechte nachtrust hebt, alcohol hebt gedronken, te lang te hard hebt gewerkt, enzovoorts. Als zo’n moment dan ook nog eens samenvalt met een van bovenstaande situaties, dan is een terugval bijna onvermijdelijk. Het is dan vooral ook vaak een samenloop van deze 3 factoren die leiden tot een terugval.

Gek genoeg komt zo’n terugval juist vaak voor net na 90 dagen abstinentie, dus nadat de reboot compleet zou moeten zijn! Onbewust heb je dan het idee dat je doel is bereikt en je natuurlijke remming valt dan weg. En na een terugval gaat men vaak weer door met regelmatig pornokijken en duurt het heel lang voordat iemand weer genoeg motivatie heeft om weer opnieuw te stoppen met porno.

Welke aanpak heb je dan wel nodig? Hoe ben je zulke omstandigheden voor?

Het allerbelangrijkste is het begrijpen wat de functie van porno in je leven is. Waarom kijk je porno? Wanneer kijk je porno? Welke situaties leiden tot een grote(re) behoefte aan porno. Dat zijn zaken die je echt duidelijk voor jezelf moet hebben en met groot detail. Dit helpt je niet alleen om op moeilijkheden te kunnen anticiperen, maar het geeft je ook de mogelijkheid om het probleem bij de wortel aan te pakken. Je kunt daarmee de oorzaken die schuilgaan achter je pornogebruik weg beginnen te nemen.

Daarnaast is het essentieel dat je weet waar je naartoe gaat, omdat je je dan op het positieve kan richten. Als je je alleen maar richt op datgene wat je NIET wilt, dan zal je jezelf uiteindelijk vinden in een stuurloze situatie waarin je niet meer weet wat je moet doen. Tja, en waar zou je dan houvast gaan zoeken? 🤔🤔

Het weten waar je naartoe gaat geldt zowel op het vlak van je algemene (hogere) doelen als op seksueel gebied. Welke situatie past bij je seksuele behoeftes? Welke vormen van seksuele uiting zijn wel goed voor je en welke niet? Is dat met of zonder partner?

Dit zijn zaken die je eigenlijk het beste kan bepalen voordat je daadwerkelijk stopt met porno. Ten eerste is het namelijk erg demotiverend om geregeld een terugval te hebben en dit kan je herstel op de lange termijn in de weg staan. Ten tweede kan je het beste leren begrijpen wat porno met je doet en waarom je porno kijkt door nog een tijdje door te gaan met deze gewoonte. Het klinkt misschien gek, maar als je je gewoontes goed monitort dan werkt het uiteindelijk in je voordeel om nog een tijdje bewust door te gaan met pornokijken. Je vindt hier meer informatie over zelfmonitoring.

Zelfmonitoring helpt je ook bij een andere belangrijke voorwaarde om blijvend te kunnen stoppen met porno: dat is het leren anticiperen op jouw specifieke aanleidingen en prikkels om porno te kijken. Je ziet dan die momenten aankomen waarop je het zeer waarschijnlijk moeilijker krijgt en waarop je wilskracht mogelijk te laag is.

Ik hoop dat ik met deze nieuwsbrief een en ander heb kunnen verduidelijken over de noodzaak om je niet te concentreren op abstinentie alleen. Het ‘rebooten’ van je brein is in de meeste gevallen niet voldoende om ook echt blijvend te kunnen stoppen met porno. Dat neemt niet weg dat het best nuttig kan zijn om eens een periode te stoppen met porno, puur om te kijken wat het met je doet. Het belangrijkste is echter dat je dan goed voor jezelf registreert wat de voordelen en nadelen van die periode zijn en niet te hoge verwachtingen hebt dat dit je naar een leven leidt waarin je geen porno meer nodig hebt.

Misschien weet je inmiddels dat je de 📖📖 zelfhulpgids kan gebruiken om bovenstaande processen, inclusief zelfmonitoring, zorgvuldig te doorlopen. Maar wist je ook dat ik persoonlijke begeleiding aanbied? Ik heb inmiddels vele mensen ondersteund in het proces van stoppen met porno. Sommige mensen weten hun eigen weg hierin te vinden en willen hier vooral met iemand over kunnen praten. Anderen hebben juist meer baat bij het geven van richting, al dan niet met behulp van de zelfhulpgids. Het is daarbij mogelijk om zowel in-persoon als online, telefonisch of per chat te communiceren.

Hartelijke groet, Erik 🙋‍♂️